فرانسه-گورستان پرلاشز – ۲۰۰۹

گورستان پرلاشز پاریس  –  pere Lachaise paris

دوست نداشتم از گورستان ها بنویسم همیشه زندگی و زندگان را ترجیح داده ام اما دلم نیامد از پرلاشز ننویسم .گورستان «پرلاشز»، وسیع‌ترین فضای سبز در محدوده‌ی داخلی پاریس است که از آن با عنوان موزه‌ای در فضای باز یاد می‌شود که هرساله دو میلیون گردشگر از سراسر دنیا از آن دیدن می‌کنند و به همین دلیل از نظر جلب گردشگر در ردیف دیگر مکان‌های توریستی شهر از قبیل کلیسای نوتردام، موزه‌ی لوور، برج ایفل یا طاق نصرت قرار می‌گیرد.
در واقع موفقیت منحصر به فرد گورستان «پرلاشز»، بیشتر به‌خاطر تصورات نامطلوب عمومی نسبت به گورستان‌هاست که آنها را فضاهایی نحس و دردآور مجسم می‌کنند. این البته بدین خاطر است که در گذشته گورستان‌ها فضاهایی بسته در مجاورت کلیسا بودند و مخصوص به خاک سپاری مردگان. در آن زمان بجز تعداد محدودی مقبره‌، همه‌ی مردگان در گورهای عمومی دفن می‌شدند.
در سال ۱۷۸۵، وقتی که گورستان معروف «سنت اینوسان»، یکی از بزرگترین گورستان‌ها در قلب شهر، بسته شد، میلیون‌ها استخوان پوسیده به گورهای عمومی قدیمی که به «کاتاکومب» (دخمه‌ی گور) تغییر نام داده بودند، منتقل شدند. اما نیاز به ایجاد گورستانی بزرگ برای شهر احساس می‌شد. سرانجام با هم‌اندیشی «الکساندر برونیار» معمار و «کاترومر دو کوینسی» باستان‌شناس، <<گورستان پرلاشز>>، شبیه باغ‌های انگلیسی، در ۲۱ می ۱۸۰۴، با قوانین جدیدی که توسط ناپلئون وضع شد، مورد بهره‌برداری قرار گرفت.

مقبره صادق هدایت نویسنده ایرانی

مقبره غلامحسین ساعدی نویسنده مشهور ایران

قبر احمدکایا خواننده شهیر ترکیه

قبر مارسل پروست نویسنده معروف فرانسوی

یادبود اسکار وایلد

مقبره فردریک شوپن اهنگسار معروف جهان

اینجا یک فضای عمومی‌ و گردشی است. فضایی عمومی  و همگانی که  پس زیر نظر شهرداری اداره می‌شود و متعلق به همه  شهروندان است. مرده‌ها در قبرهای عمومی یا اجاره‌ای بطور موقت یا دائمی دفن می‌شوند.
چنین سیستم پذیرشی به خانواده‌ها‌ آزادی کامل برای برپایی بناهای یادبود داد که یکی از دلایل ویژه‌ی موفقیت پرلاشز شد. به این ترتیب تنها با گذشت چند دهه، بناهای یادبود، مکان‌های نیایش، اتاقک‌ها و ستون‌ها بر قبرها چندبرابر شدند که بسیاری از آنها بسیار دیدنی‌اند. تعیین محل قبر و بنای یادبود در این گورستان آزاد است و هیچ گروه‌بندی مذهبی، اجتماعی یا سیاسی در فضای آن وجود ندارد. در این گورستان افراد سرشناس زیادی آرام گرفته‌اند که می‌توان نام تعدادی از پرطرفدارترین آنها را در نقشه‌ی راهنمای گورستان دید و از آن جمله می‌توان به پروست، اسکار وایلد، بالزاک، پل آلوار و صادق هدایت اشاره کرد.

 


افراد عادی می‌توانند فقط به اطلاعات حک شده بر روی سنگ‌ها دسترسی داشته باشند. اما اطلاعات موجود در پرونده‌های مردگان، به دلیل اینکه مربوط به زندگی خصوصی افراد می‌شود، محرمانه‌اند. با این‌حال برای کسانی که علاقه به شناخت شجره‌نامه‌ها دارند آرشیوهایی برای دسترسی به اینگونه اطلاعات شخصی وجود دارد که براساس قوانین خاصی قابل دسترسی‌اند. همچنین مجموعه‌ی کتاب‌نگاری درمورد «پرلاشز» و دیگر گورستان‌های پاریس در شهرداری این شهر موجود است.


برای رفاه گردشگران، شهرداری پاریس گردش‌های گروهی منظمی همراه با راهنما برای نشان‌ دادن گورهای معروف و توضیح شرح حال‌های مختصری از آنها ترتیب می‌دهد. هزینه‌ی معمولی برای هر نفر در هر دور گردش، شش یوروست. برای افراد بین ۷ تا ۲۵ سال و برای خانواده‌های پرجمعیت و نیز خانواده‌های ساکن پاریس هزینه‌ی نصف دریافت می‌شود. از افراد زیر هفت سال، روزنامه‌نگاران، کارمندان شهر پاریس، جانبازان جنگی و همراهشان، معلولین معمولی درصد بالا و همراهشان و نیز از افراد بیکار هزینه‌ای دریافت نمی‌شود. علاوه بر این تسهیلاتی برای گردش‌ در گروه‌های خاص از جمله نابینایان، ناشنوایان، افراد معلول یا دوچرخه سواران وجود دارد.

همچون دیگر گورستان‌های شهر، مقررات ویژه‌ای در محیط داخلی گورستان پرلاشز وجود دارد که باید توسط گردشگران رعایت شود. از این جمله می‌توان به ممنوعیت مواردی همچون همراه داشتن سگ یا حیوانات خانگی دیگر، بالارفتن از درختان یا بناهای یادبود، فروافکندن آنها، تخریب یا حک کردنشان، استفاده از الکل یا وسایل برپایی پیک‌نیک، استفاده از دستگاه پخش صوت یا آلات موسیقی، استفاده از دوچرخه یا وسایل نقلیه‌  شخصی بدون مجوز، فعالیت‌های تبلیغاتی یا سینمایی، و دادن انعام به کارکنان گورستان اشاره کرد.

اکنون برخلاف گذشته  نه چندان دور گورستان‌ها، «پرلاشز» محل رفت‌وآمد افراد بسیاری از قبیل کارکنان گورستان، افراد محلی، خانواده‌های مردگان، گردشگران و افرادی که روزهای یکشنبه برای هواخوری می‌آیند است که این مکان را علاوه بر خوابگاه مردگان، به مکانی زنده تبدیل کرده است.

 

 

نویسنده: مرتضی شیخ بگلو

منبع: وبلاگ سفرنامه